Doğal Taşlar – Bilimsel & Mineralojik Bilgi Serisi (3. Bölüm)

🐅 Kaplangözü (Tiger’s Eye)

Kimyasal Formül: SiO₂
Mineral Grubu: Tektosilikatlar (Kuvars)
Kristal Sistemi: Trigonal
Sertlik: 6.5–7
Başlıca Kaynaklar: Güney Afrika, Namibya, Avustralya

Bilimsel Açıklama:
Kaplangözü, lifli crocidolite mineralinin zaman içinde kuvars tarafından tamamen doldurulmasıyla oluşan psödömorfik bir taş türüdür. Bu lifli yapı, ışığın yüzeyde şerit şeklinde hareket ettiği chatoyancy efektini oluşturur. Demir oksidasyonu, taşın altın-kahverengi tonlarda görünmesini sağlar.

Takıda Neden Değerli?

• Işığa göre değişen “kedigözü” parlaması benzersizdir.

• Erkek takılarında, etnik ve boho tasarımlarda çok tercih edilir.

---

🌟 Mavi Yıldız (Blue Star Stone)

Kimyasal Formül: SiO₂ bazlı cam + metal oksit katkıları
Mineral Grubu: Sentetik cam
Kristal Sistemi: Amorf
Sertlik: ~5.5
Başlıca Kaynaklar: Laboratuvar üretimi

Bilimsel Açıklama:
Mavi Yıldız taşı mineralojik açıdan doğal bir taş değildir; metal oksitler ve mikroskobik bakır kristalleri içeren dekoratif camdan üretilir. İç yapıdaki kristal parçacıkları ışığı yansıtarak yıldızsı bir parıltı oluşturur. Homojen yapısı sayesinde çok parlak ve dayanıklıdır.

Takıda Neden Değerli?

• Derin lacivert tonlarda, yıldızlı gökyüzünü andıran görünüm sunar.

• Işığı yüksek oranda yansıtır, fotoğraflarda etkileyici durur.

---

🐚 Sedef (Mother of Pearl)

Kimyasal Formül: Aragonit (CaCO₃) + organik konchiolin
Mineral Grubu: Karbonatlar
Kristal Sistemi: Ortorombik
Sertlik: 3
Başlıca Kaynaklar: Avustralya, Endonezya, Japonya

Bilimsel Açıklama:
Sedef, midye ve istiridye kabuklarının iç yüzeyinde oluşan aragonit plakalarından meydana gelir. Bu plakaların mikron seviyesindeki düzenli dizilimi, ışığın kırılmasına neden olur ve iridesans olarak bilinen renk oyunları oluşturur.

Takıda Neden Değerli?

• Doğal parlaklığı yumuşak, zarif bir görünüm sunar.

• İnciyle birlikte en klasik ve şık organik mücevher malzemelerinden biridir.

---

💚 Ceyt (Jade – Nefrit & Jadeit)

Kimyasal Formül:

• Nefrit: Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂

• Jadeit: NaAlSi₂O₆
  Mineral Grubu: Amfibol (nefrit) / Piroksen (jadeit)
  Kristal Sistemi: Monoklinik
  Sertlik: 6–7
  Başlıca Kaynaklar: Myanmar, Çin, Guatemala

Bilimsel Açıklama:
Ceyt, nefrit ve jadeit olmak üzere iki mineralden oluşur. Nefrit lifli yapısıyla dayanıklıdır; jadeit ise daha sert ve daha transparandır. Yüksek basınçlı metamorfik ortamlarda oluşur. Renk farklılıkları, içerdiği krom, demir ve magnezyum oranlarına bağlıdır.

Takıda Neden Değerli?

• Binlerce yıldır şans ve koruyuculuk sembolüdür.

• Cilalandığında cam parlaklığında yüzey elde eder.

---

🟠 Kehribar (Amber)

Kimyasal Formül: Organik diterpenoid reçine
Mineral Grubu: Organik mineraller
Kristal Sistemi: Amorf
Sertlik: 2–2.5
Başlıca Kaynaklar: Baltık Bölgesi, Dominik Cumhuriyeti, Meksika

Bilimsel Açıklama:
Kehribar, milyonlarca yıl önce çam türlerinin reçinesinin fosilleşmesiyle oluşmuş organik bir materyaldir. Hafif, yarı saydamdır ve UV ışığında floresans verebilir. İçinde böcek veya bitki fosilleri bulunması bilimsel açıdan çok değerlidir.

Takıda Neden Değerli?

• Sıcak, doğal ve hafif yapısı sayesinde konforlu kullanım sağlar.

• Her parça benzersizdir; fosil içerenler koleksiyonluk kabul edilir.

---

🔴 Hint Akik (Indian Agate)

Kimyasal Formül: SiO₂
Mineral Grubu: Kriptokristalin kuvars
Kristal Sistemi: Trigonal
Sertlik: 6.5–7
Başlıca Kaynaklar: Hindistan, Brezilya, ABD

Bilimsel Açıklama:
Hint akik, volkanik kayaçlardaki silika çökelmesinin ritmik ilerlemesiyle oluşan bantlı bir kuvars türüdür. Renk çeşitliliği; demir, mangan ve diğer metal oksitlerin dağılımına göre değişir.

Takıda Neden Değerli?

• Doğal renk geçişleri ve bant desenleri özgündür.

• Erkek bileklikleri ve etnik takılarda yaygın kullanılır.

---

❤️ Ruby (Yakut)

Kimyasal Formül: Al₂O₃ (Cr katkılı)
Mineral Grubu: Oksitler (Korundum)
Kristal Sistemi: Trigonal
Sertlik: 9
Başlıca Kaynaklar: Myanmar, Mozambik, Sri Lanka

Bilimsel Açıklama:
Ruby, korundumun krom iyonlarıyla renklendiği kırmızı çeşididir. Yüksek sertliğiyle bilinir. İnce rutil iğnecikleri içerdiğinde ışıkla etkileşime girerek yıldız etkisi (asterism) gösterebilir.

Takıda Neden Değerli?

• En dayanıklı değerli taşlardan biridir.

• Kırmızı tonu yüksek ateş ve canlılık hissi verir.

---

🔵 Turkuaz (Turquoise)

Kimyasal Formül: CuAl₆(PO₄)₄(OH)₈·4H₂O
Mineral Grubu: Fosfat mineralleri
Kristal Sistemi: Triklinik
Sertlik: 5–6
Başlıca Kaynaklar: İran, ABD (Arizona), Tibet

Bilimsel Açıklama:
Turkuaz, bakır ve alüminyum içeren hidratlı fosfat mineralidir. Bakır, taşın mavi renginin; demir ve çinko gibi elementler ise yeşil tonların kaynağıdır. Gözenekli yapısı nedeniyle asit ve neme karşı hassastır.

Takıda Neden Değerli?

• Mat mavi-yeşil tonları bohem ve etnik tasarımlarda vazgeçilmezdir.

• Doğal damar yapısı her taşı benz